Τρίτη 6 Δεκεμβρίου 2011

Πώς επηρεάζουν τα βιντεοπαιχνίδια τον εγκέφαλό μας;


Πώς επηρεάζουν τα βιντεοπαιχνίδια τον εγκέφαλό μας; Υπάρχουν τόσα διαφορετικά παιχνίδια, που αναπόφευκτα προκύπτει το ερώτημα: Ποιές είναι οι συνέπειές τους;

Τριάντα χρόνια μετά την εμφάνισή τους, τα βιντεοπαιχνίδια εξακολουθούν να προκαλούν φόβο, δέος, θαυμασμό και φλογερές αντιπαραθέσεις για βία, σεξ, δημιουργία στερεοτύπων, κοινωνική συμπεριφορά και αμφισβήτηση τής πραγματικότητας.

Αν δούμε τον κόσμο, όπως παρουσιάζεται στα παιχνίδια με τις περισσότερες πωλήσεις, βλέπουμε ένα κόσμο, όπου περνάμε το χρόνο μας παίζοντας ποδόσφαιρο ή μπάσκετ, οδηγώντας γρήγορα αμάξια, σκοτώνοντας κάποιον ή καταστρέφοντας μια πόλη. Αυτό συμβαίνει στα δημοφιλέστερα παιχνίδια. Ο κόσμος, όμως, δεν είναι έτσι. Η διασκέδαση είναι η αντανάκλαση τής πραγματικότητας σ΄ ένα παραμορφωμένο καθρέπτη, που αλλοιώνει την αλήθεια αποκαλύπτοντας, όμως, ένα μέρος αυτής.

Παιχνίδι: Μια βασική δραστηριότητα των θηλαστικών
Τα γατάκια παίζουν, οι πίθηκοι παίζουν. Με το παιχνίδι αλλάζουμε την κλασική έννοια ενός πράγματος, την αντικαθιστούμε με μια άλλη. Οι χιμπαντζήδες παίζουν και γελούν, όταν διεκδικούν κάτι. Αλλά, άν δεν έδειχναν ότι έπαιζαν θα πάλευαν μέχρι θανάτου. Διακρίνουν μια πραγματική πράξη, που μπορεί να αποβεί μοιραία, από μια πράξη, που θεωρείται παιχνίδι. Η βασική αυτή διάκριση υπάρχει σε όλα τα θηλαστικά. Πρέπει να το έχουμε αυτό κατά νου, όταν κατηγορούμε τα βιντεοπαιχνίδια. Διότι, όταν λέμε, ότι ένα παιδί δεν διακρίνει το παιχνίδι από την πραγματικότητα, στην ουσία λέμε, ότι είναι πιό χαζό απ΄τη μαϊμού.

Η νέα μορφή σχέσεων στην εποχή τής πληροφορίας
Τα τελευταία τριάντα χρόνια, μια απ΄ τις μεγαλύτερες ανατροπές στην κοινωνία ήταν η αύξηση τού ελεύθερου χρόνου των ενηλίκων. Ο δυτικός πολιτισμός βγαίνει από την βιομηχανική εποχή. Από μικρή ηλικία, έπρεπε να μένεις στην ίδια θέση εκτελώντας μια μόνο εργασία στο εργοστάσιο ή στο γραφείο. Η οικονομική και κοινωνική πίεση έσπρωχνε τον άνθρωπο προς τον έλεγχο. Καμμία διέξοδος για το πνεύμα. Αλλά αυτό άλλαξε. Η βιομηχανική εποχή τελείωσε. Βρισκόμαστε στην εποχή τής πληροφορίας. Σήμερα, η ζωή, η δουλειά, απαιτεί το χειρισμό υπολογιστών. Εδώ υπάρχει μια νέα ελευθερία κι ένα κίνητρο στο μυαλό να περιπλανηθεί, να δημιουργήσει, να φανταστεί πράγματα και να μην κάνουμε απλά αυτά, που μάς πιέζουν να κάνουμε. Τα βιντεοπαιχνίδια ανταποκρίνονται στην αλλαγή, σ΄ αυτή την ανάγκη πολιτιστικής ελευθερίας. Μάς επιτρέπουν να ερευνήσουμε νέους τρόπους σκέψης.
Με τα βιντεοπαιχνίδια χρησιμοποιούμε τη φαντασία μας, ακόμα και μετά την παιδική ηλικία. Τα παιδιά δεν δυσκολεύονται να γίνουν κάτι άλλο. Στα πέντε με έξη τους, προσποιούνται τα τέρατα ή τις τίγρεις. Ζουν μέσα σ΄ ένα όνειρο και μπορούν να περάσουν εύκολα από εκεί στην πραγματικότητα.

Μεγαλώνοντας, συνειδητοποιούμε καλύτερα την πραγματικότητα. Δεν μπορείς να κάνεις, ότι πυροβολείς μ΄ένα αόρατο όπλο. Θα ένοιωθες χαζός. Με τα βιντεοπαιχνίδια οι έφηβοι συνεχίζουν να παίζουν. Πιστεύω, ότι αυτός είναι κι ένας λόγος, που τους αρέσουν. Πάντα θέλαμε να μπορούμε να παίζουμε. Είναι κάτι, που πάντοτε αναζητούσαν οι άνθρωποι. Όσο πιο περίπλοκος γίνεται ο κόσμος τόσο μεγαλώνει η ανάγκη να παίξουμε, για να τον κατανοήσουμε. Μεγαλώνει η ανάγκη να μπούμε στον κόσμο τού παιχνιδιού.

Όλα τα παιχνίδια λειτουργούν με βάση μια αρχή. Όταν αρχίζουμε, δεν ξέρουμε τίποτε. Ξεκινάμε μια παρτίδα χωρίς να έχουμε την παραμικρή ιδέα, για το τι πρέπει να κάνουμε. Μπαίνουμε σ΄ έναν απέραντο κόσμο με απεριόριστες δυνατότητες. Κάθε επίπεδο, μοιάζει ακόμα πιο μεγάλο και προκλητικό. Και τότε, μαθαίνουμε σιγά - σιγά να χειριζόμαστε το περιβάλλον και να κατανοούμε τις συνέπειες των επιλογών μας. «Αν κάνω αυτό, θα πάθω αυτό, γι΄ αυτό καλύτερα να κάνω αυτό.» Είναι πάντα η ίδια διαδικασία: μια εκλογίκευση τής επιθυμίας να είσαι πιο δυνατός, πιο ισχυρός. Είναι όπως όταν μεγαλώνουμε. Αυτό κάνουμε και στη ζωή μας. Στην αρχή δεν ξέρουμε να περπατάμε και πέφτουμε κι όταν περπατήσουμε, θέλουμε να τρέξουμε και τότε πέφτουμε πάλι και πάει λέγοντας. Σε κάθε επίπεδο, έχεις και κάτι καινούργιο να μάθεις. Το επόμενο βήμα όμως, είναι πάντα μια νέα απειλή. Πρέπει να μαθαίνουμε συνεχώς, να ενσωματώνουμε νέα στοιχεία. Έτσι και στα παιχνίδια πρέπει ν΄ αποκτήσεις τεχνική, εργαλεία ή δύναμη. Είναι μια διαδικασία ανάπτυξης κι επέκτασης.

Βιντεοπαιχνίδια και επιθετικότητα
Πώς γίνεται όσοι παίζουν ηλεκτρονικά να μην γίνονται επιθετικοί; Σπάνια συμβαίνει κάτι τέτοιο. Καταλαβαίνουν από πολύ νωρίς, ότι η βία κάνει κακό. Τα παιδιά τιμωρούνται για την επιθετικότητά τους. Τούς λέμε συνεχώς, ότι δεν πρέπει να συμπεριφέρονται έτσι. Όποια κι αν είναι η βία στα παιχνίδια δεν συγκρίνεται με ό,τι διδάσκεται το παιδί για την επιθετικότητα.

Ο κίνδυνος υπάρχει, όταν απουσιάζουν οι κοινωνικές δομές. Πολλά παιδιά είναι μάρτυρες πραγματικής βίας ή και την υφίστανται ακόμα. Εκείνα είναι πιο ευαίσθητα στη βία των παιχνιδιών σε σχέση με τα παιδιά, που ζουν σ΄ένα υγιές περιβάλλον. Αν το παιδί ζει σ΄ένα βίαιο περιβάλλον, πώς γνωρίζουμε, ότι το παιχνίδια ασκεί επιρροή επάνω του; Μπορεί το παιχνίδι να το βοηθά να εξερευνήσει και να καταλάβει τη δική του επιθετικότητα. Να τού δώσει να καταλάβει κι όχι απλώς να παίξει.








Τα «Θυμωμένα πουλιά» -μια διάσημη εφαρμογή, που υιοθετήθηκε από όλες σχεδόν τις συσκευές ηλεκτρονικών παιχνιδιών- πρόσφατα έσπασαν το όριο των διακοσίων εκατομμυρίων παικτών. 

Αυξημένη πραγματικότητα και μέλλον των video games
Στο μέλλον, θα υπάρξουν μεγάλες διαφοροποιήσεις, πολλές καινοτομίες, πολλοί πειραματισμοί. Δεν θα υπάρξει μόνο ένα μέλλον για τα παιγνίδια, αλλά πολλά. Υπάρχει αυτό, που ονομάζουμε «αυξημένη πραγματικότητα», όπου βλέπουμε τον κόσμο μέσα από ένα γυαλί, στο οποίο προβάλλεται μια μικρή εικόνα. Με την εικόνα γράφουμε ηλεκτρονικά δεδομένα πάνω στην πραγματικότητα. Έτσι, ανακατεύουμε τον εικονικό με τον πραγματικό κόσμο. Μπορούμε να σκεφτούμε ηλεκτρονικά παιγνίδια, τα οποία θα παίζουμε απ΄ευθείας στην πραγματικότητα, στούς δρόμους της πόλης. Εκεί, οι εικονικοί  θα μπαίνουν στην πραγματικότητα συμβάλλοντας στην διαδραστικότητα. Κάποια άτομα θα φαίνεται, ότι φέρονται αλλόκοτα στον δρόμο, αλλά στην πραγματικότητα θα παίζουν. Είναι σαν να βλέπουμε κάποιον να μιλάει μόνος και λέμε «τον τρελλό!», ενώ εκείνος φορά ακουστικό και μιλά στο τηλέφωνο. Με την «αυξημένη πραγματικότητα» θα δισκολευόμαστε να ξεχωρίσουμε αν κάποιος παίζει ή όχι.

Το μέσον είναι μόνο ένα εργαλείο, το οποίο απλοποιούμε όλο και περισσότερο, ώστε να γίνει πιο βολικό, πιο ελαφρύ, πιο ευμετάβλητο και να μάς επιτρέπει να έχουμε πρόσβαση στην πληροφόρηση. Έχουμε καλύτερο έλεγχο και το παιγνίδι ως μέσο ακουλουθεί αυτή την τάση. Γι΄αυτό κι έχει τόση σημασία η αυξημένη πραγματικότητα. Θα δημιουργήσει παιχνίδια ομαδικά, όπως εμείς. Παιγνίδια, που συνδέονται με το περιβάλλον, όπως εμείς, που δεν θα μάς περιορίζουν. Αυτό, θα μας δώσει περισσότερη ελευθερία, περισσότερη ευελιξία σύμφωνα με τις επιθυμίες τού καθενός, χωρίς περιορισμούς και κυρίως χωρίς να γίνουμε ένα απλό γρανάζι τού μηχανισμού. (*)


Εμπρός λοιπόν για το αγαπημένο σας βιντεοπαιχνίδι, το οποίο μπορείτε να κάνετε δώρο και στους φίλους σας!
http://www.xestock.gr/web/main/index.php?la=2&xestock=0uhte1uj2tpt515ab5p1hfc61gf57cgf&cid=8


(*) Το παραπάνω άρθρο αποτελείται από αποσπάσματα
από την ταινία τού Jerome Scemla, «Pixel Room»
(συμπαραγωγή Altomedia και Arte France).
Ο τίτλος, οι φωτογραφίες και οι υπότιτλοι είναι τής «Ελεύθερης Έρευνας».
Τα βίντεο είναι από το youtube.
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Τα σχόλια σας καλοδεχούμενα όπως και οι απόψεις σας που μπορείτε να μας στείλετε στο xestock.gr@gmail.com!